Trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, bảo mật trực tuyến ngày càng trở nên quan trọng. Mật khẩu, mặc dù là phương thức bảo vệ tài khoản phổ biến, nhưng lại là mục tiêu hấp dẫn cho các cuộc tấn công. FIDO2 là một tiêu chuẩn xác thực không mật khẩu tiên tiến, giúp loại bỏ sự phụ thuộc vào mật khẩu và nâng cao tính bảo mật của người dùng. Bài viết này sẽ giải thích FIDO2 là gì, cách thức hoạt động và những lợi ích của nó trong việc bảo vệ thông tin cá nhân.
FIDO2 là gì?
FIDO2 (Fast IDentity Online) là tiêu chuẩn xác thực mở tiên tiến nhất được phát triển bởi Liên minh FIDO (FIDO Alliance), một hiệp hội công nghiệp xác thực trực tuyến thế giới của Microsoft và các tổ chức công nghệ, thương mại và chính phủ. FIDO2 là phiên bản mở rộng của FIDO U2F với các ưu điểm kế thừa và bổ sung khả năng xác thực không mật khẩu hỗ trợ sinh trắc học hiện đại.
FIDO2 được thiết kế để loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào mật khẩu, cung cấp một phương thức xác thực bảo mật cao, đơn giản, và dễ sử dụng, giúp bảo vệ người dùng khỏi các cuộc tấn công mạng nguy hiểm như phishing, brute force, và man-in-the-middle.
Xác thực FIDO2 hoạt động như thế nào?
FIDO2 sử dụng passkey (khóa mật mã) làm yếu tố chính để xác thực tài khoản thay vì mật khẩu truyền thống. Khi bạn đăng ký tài khoản trên một trang dịch vụ hỗ trợ FIDO2, thiết bị của bạn (như điện thoại hoặc khóa bảo mật) sẽ tạo ra một cặp khóa gồm khóa công khai và khóa riêng tư.
Khóa công khai: được mã hóa và lưu trữ trên máy chủ của trang dịch vụ.
Khóa riêng tư: được bảo vệ và giữ an toàn trên thiết bị của bạn.
Khi đăng nhập, trang dịch vụ sẽ gửi một yêu cầu xác thực đặc biệt tới thiết bị của bạn. Thiết bị sử dụng khóa riêng tư để xác thực, đảm bảo rằng chỉ bạn mới có thể truy cập tài khoản, giúp giảm thiểu nguy cơ bị tấn công lừa đảo (phishing) hoặc đánh cắp mật khẩu.
Các loại xác thực FIDO2
Trước khi thiết bị tạo ra một cặp khóa FIDO2, nó cần đảm bảo rằng người đang yêu cầu truy cập thực sự là bạn, chứ không phải kẻ xâm nhập hoặc phần mềm độc hại. Thiết bị sẽ yêu cầu bạn xác thực bằng cách cung cấp thông tin như mã PIN, quét vân tay, nhận diện khuôn mặt, hoặc thực hiện một cử chỉ cụ thể để xác nhận danh tính của bạn.
FIDO2 cung cấp hai loại thiết bị xác thực chính:
1. Xác thực chuyển vùng (đa nền tảng):
Đây là các thiết bị phần cứng như khóa bảo mật (YubiKey), smartphone, hoặc smartwatch. Chúng có thể kết nối qua USB, NFC, hoặc Bluetooth. Loại này cho phép bạn sử dụng một thiết bị duy nhất để đăng nhập trên nhiều thiết bị khác nhau, bất cứ nơi đâu.
2. Trình xác thực nền tảng (ràng buộc):
Được tích hợp trực tiếp vào thiết bị của bạn, chẳng hạn như Windows Hello, Apple Touch ID, hoặc Android Fingerprint. Bạn chỉ cần dùng thiết bị đã đăng ký để xác thực, thường qua sinh trắc học (vân tay, khuôn mặt) hoặc mã PIN.
Lợi ích vượt trội trong bảo mật của xác thực FIDO2
Tăng cường bảo mật
Xác thực FIDO2 giúp tăng cường tính bảo mật cho tài khoản đăng nhập bằng cách dựa vào khóa mật khẩu sử dụng sinh trắc học duy nhất, loại bỏ rủi ro mật khẩu. Tin tặc khó có thể truy cập và đánh cắp thông tin nhạy cảm thông qua phishing, ransomware và các hành vi tấn công mạng phổ biến khác. Đồng thời, cũng giúp loại bỏ các lỗ hổng trong các phương pháp xác thực đa yếu tố truyền thống, chẳng hạn như gửi mật khẩu một lần (OTP) qua tin nhắn văn bản.
Xem thêm: Tại sao mật khẩu mạnh chưa đủ? Khóa YubiKey bảo vệ tài khoản ra sao?
Dễ sử dụng
Với các thiết bị hỗ trợ FIDO2 giúp người dùng xác thực nhanh chóng và đơn giản hơn nhờ vào khả năng xác thực không mật khẩu, chỉ cần thiết bị bảo mật phần cứng như khóa bảo mật hoặc sinh trắc học với vân tay, khuôn mặt.
Đơn giản hóa quản lý
Với FIDO2, các doanh nghiệp không cần phải quản lý các chính sách mật khẩu phức tạp, giúp giảm chi phí và tối ưu hóa quy trình. Bộ phận IT không còn phải lo lắng về việc quản lý mật khẩu hay hỗ trợ các yêu cầu đặt lại mật khẩu. Điều này giúp nâng cao năng suất làm việc và giảm tải công việc cho các nhân viên IT.
Bảo vệ quyền riêng tư
Dữ liệu sinh trắc học và khóa riêng tư trong xác thực FIDO2 được lưu trữ cục bộ trên thiết bị của người dùng, không được chia sẻ ra bên ngoài. Ngoài ra, mỗi trang web có một cặp khóa riêng tư duy nhất, giúp ngăn chặn việc các nhà cung cấp dịch vụ, các bên thứ ba theo dõi người dùng, đảm bảo quyền riêng tư bảo mật.
Khả năng mở rộng
FIDO2 là một tiêu chuẩn mở, không yêu cầu giấy phép, giúp các tổ chức và doanh nghiệp có thể áp dụng xác thực không cần mật khẩu trên toàn cầu. Với FIDO2, người dùng có thể đăng nhập an toàn và thuận tiện trên mọi trình duyệt và nền tảng, từ đó mang đến một trải nghiệm đồng nhất và an toàn cho nhân viên, khách hàng và đối tác.
Xem thêm: 10 Dấu hiệu nhận biết thiết bị của bạn đang bị hacker xâm nhập
Phương thức xác thực chuẩn FIDO có an toàn không?
FIDO2 là một phương thức xác thực hiện đại và an toàn, sử dụng mật mã bất đối xứng để bảo vệ tài khoản người dùng. Khi đăng ký, một cặp khóa mã hóa (khóa công khai và khóa riêng tư) được tạo ra, giúp ngăn chặn việc truy cập trái phép ngay cả khi máy chủ bị tấn công. Đặc biệt, FIDO2 cũng có khả năng chống lại các cuộc tấn công lừa đảo nguy hiểm bằng cách liên kết khóa bảo mật với domain của trang web đã đăng ký, làm cho thiết bị bảo mật không hoạt động khi người dùng truy cập vào trang web giả mạo. Phương thức xác thực không cần mật khẩu của FIDO2 giúp giảm thiểu nguy cơ bị đánh cắp thông tin đăng nhập thông qua các cuộc tấn công như keylogger hay brute force, người dùng chỉ cần một thiết bị bảo mật vật lý hoặc sinh trắc học riêng biệt để đăng nhập. Ngoài ra, FIDO2 còn hỗ trợ trên các trình duyệt hiện đại như Chrome, Edge, Firefox, Safari và tương thích với nhiều nền tảng như Windows, macOS, Android và iOS, bao gồm cả các thiết bị bảo mật phần cứng như YubiKey và sinh trắc học tích hợp sẵn như Windows Hello và Touch ID. FIDO2 đã được các tổ chức lớn và các nền tảng toàn cầu áp dụng như Google, Apple và Facebook.
Khóa bảo mật YubiKey - Giải pháp xác thực mạnh chuẩn FIDO2
YubiKey là một thiết bị bảo mật vật lý có mức độ bảo mật cao, đảm bảo an toàn tuyệt đối và mang lại sự yên tâm cho người sử dụng. YubiKey hỗ trợ nhiều phương thức xác thực như OTP (One-Time Password), U2F (Universal 2nd Factor), FIDO2/WebAuthn, và PIV (Public Key Infrastructure), hoạt động trên nhiều nền tảng bao gồm Windows, macOS, Linux, Android, và iOS. Nó cũng tương thích với các dịch vụ phổ biến như Google, Microsoft, Facebook, Dropbox, GitHub. Khi người dùng đăng nhập vào một tài khoản đã kích hoạt 2FA với YubiKey, họ cần cắm thiết bị vào cổng USB hoặc chạm vào thiết bị qua NFC. YubiKey sẽ gửi thông tin mã hóa đến dịch vụ xác thực, đảm bảo rằng chỉ người sở hữu khóa mới có thể xác thực đăng nhập, giảm thiểu rủi ro tấn công mạng.
